Slow Down

Araw ng Sabado.

Kring... Kring... Kring...

Kanina pa tumutunog ang alarm Donna subalit hanggang ngayon ay nakahiga pa rin siya sa kama ay nakatitig sa kisame. Dapat excited siya sa araw na ito ngunit lahat ito ay nagbago dahil sa aksidenteng kinasangkutan niya ilang gabi na ang nakalilipas.

Tiningnan niya ang kanyang cellphone na panay pa rin ang pagtunog ng alarm.

11 AM.

Ilang oras na lang ay magsisimula na ang birthday party ng kaisa-isang lalaki na kanyang minahal, ang best friend niyang si MJ. Simula pagkabata ay mag-bestfriend na ang dalawa. Nagkahiwalay lamang sila nang lumipad ito papuntang Germany.

Ngayon lang muli sila magkikita dahil binalak ni MJ na idaos ang kaarawan sa probinsya nito sa Cavite. May lihim na pagtingin si Donna kay MJ subalit hindi niya ito nasabi dahil biglaan ang pag-alis nito papuntang Germany. Wala itong paalam at simula noon, hindi na rin ito naging active sa Facebook at maging ang pagtawag at pagte-text ay tila kinalimutan na rin nito.

"MJ, miss na kita," sa isip ni Donna at bumangon na sa kanyang kama. Naalala pa niya na tatlong gabi bago ito biglang pumunta sa Germany ay nangako pa ito na walang ibang babaeng pipiliing mapangasawa kung hindi siya. Mag-best friend raw sila at hindi na kailangan pang mag-get-to-know each other.

Tatlong araw ang nakakaraan mula ng ma-receive ni Donna ang text mula kay MJ. Naalala niyang muli ang kinasangkutan niyang aksidente.


                                                                ----------ooo------------


'Pede ka b sa sat? bday ko. 5 PM. Sa bahay handaan.'

Nang matanggap ni Donna ang mensaheng ito, hindi na siya nag-atubili pa. Makalipas ang dalawang taon na hindi pagpaparamdam ni MJ sa kanya, talagang hindi na siya nagdalawang isip pang pumayag. Inisip  niyang may dahilan kung bakit hindi nagparamdam si MJ sa kanya. At umaasa siya na kahit papaano ay may pagtingin ito sa kanya.

Nang araw na iyon, bumili siya ng regalo para rito. Hindi maalis ang napakatamis na ngiti sa kanyang mga labi. Ginamit niya ang kanyang kotse para makapunta sa pinakamalapit na Lacoste shop at doon ay binili niya ang pinakamahal na polo shirt para sa kanyang best friend.

Sa kanyang daan pauwi, dito naganap ang isang malagim na trahedya. Katatapos lang ng malakas na ulan kaya basa pa ang kalsada. Hindi napansin ni Donna ang malaking karatulang may nakasulat na: SLOW DOWN. Dahil dito, hindi niya nakita ang isang taong tumatawid.

Agad niya itong nabundol. Narinig pa niya ang halos pagkakalasog-lasog ng katawan nito sa ilalim ng kanyang kotse.

Pinahinto ni Donna ang sasakyan kasabay ng muling pagbuhos ng malakas na ulan. Mula sa sideview mirror, nakita niya ang nakadapang katawan ng taong kanyang nabundol. Hindi na ito gumagalaw. Dahil sa labis na takot, nagpalinga-linga si Donna sa paligid. Madilim ang kalsada at walang dumaran na mga sasakyan. Pikit-matang pinaharurot ni Donna ang sasakyan upang takasan ang kanyang nagawang kasalanan.


                                                                ----------ooo------------

"Argh! Donna, aksidente lang iyon, ok? Walang nakakita. Kasalanan ito ng sinumang lecheng iyon dahil hindi siya tumitingin sa daan," sa isip ni Donna.

Kumuha siya ng damit sa cabinet at pumasok na sa banyo para maligo. Kailangan niya ang lamig ng tubig mula sa shower para mapawi ang guilt feeling na kanyang nararamdaman. Kailangan niyang paghandaan ang araw na ito dahil siya na mismo ang aamin kay MJ na mahal niya ito. Hindi magiging sagabal ang nangyari nang gabing iyon para lumigaya ang love life nya.

Nang maisara ang pinto ng banyo, agad siyang nakaamoy ng kandila at isang klase ng pabango na hindi naman niya ginagamit. Agad siyang kinilabutan.

Hindi siya gumagamit ng scented candles at lalong hindi niya pabango ang kanyang naaamoy dahil masculine ang amoy nito. Sinubukan niyang hindi pansinin ang amoy. Binuksan niya ang shower para magsimula nang maligo. Pinangharang niya ang shower curtain.

Habang nakapikit at nilalagyan ng shampoo ang buhok, nabigla na lang siya nang may marinig siyang humihimig  sa loob mismo ng kanyang banyo!

"Hmmmm...hmm..hmmm...Ah..Hmmmmm...

Agad na naghilamos si Donna. Laking gulat niya nang mula sa transparent na shower curtain ay may naaninag siyang lalaki na nakaupo sa toilet bowl. Napaatras pa siya nang bigla itong tumayo at humarap sa kanya.

"W-wag kang lalapit!" sigaw ni Donna. Nakita niyang dahan-dahang hinaplos ng lalaki ang shower curtain. Patuloy pa rin ito sa pagha-hum. Sinubukan ni Donna ang kanyang tapang at siya na mismo ang naghawi ng kurtina.

Napaawang ang mga labi niya nang walang makitang kahit anong bakas ng lalaki sa likod ng kurtina.

"Ssshhhh..." Agad na napasigaw at nagtatakbo si Donna palabas ng banyo nang marinig ang mahinang bulong na ito sa likod mismo ng kanyang tenga.

"Dad! Dad! May tao sa banyo ko!" sigaw ni Donna. Agad siyang nagtapis mh tuwalya. Nang pumasok ang ama niya sa kwarto ay agad itong dumiretso sa banyo.

"Anak, nasaan ang manyak?" humahangos na tanong ng tatay niya habang hawak-hawak ang isang baseball bat. Sinuyod nito ang buong kwarto ni Donna ngunit wala itong nakitang kahit sino.

Napayapos na lang si Donna sa kanyang tatay. Hindi niya alam kung sasabihin niya rito na maaaring multo ang kanyang nakita.

Takot siyang aminin sa sarili na maaaring minumulto siya ng sinumang nasagasaan niya noong isang gabi.

"Ayos ka lang ba, anak?" tanong ng ama ni Donna.

"Ah..eh.. opo," sagot naman ni Donna.

"Tuloy ka ba mamaya kina MJ? I-text mo muna kung tuloy ang birthday party niya," nag-aalalang suhestyon ng kanyang tatay.

Napaisip tuloy si Donna. Ang huli text na kanyang natanggap mula kay MJ ay noong nakaraang tatlong araw pa.

"Ah..Dad.. ite-text ko na lang po ulit si MJ. Tmutupad naman po iyon sa usapan. Kung cancelled man, eh 'di sana nag-text na po siya sa akin," saad ni Donna.

Matapos ang kanilang pag-uusap, lumabas na ng kwarto ang kanyang tatay at ipinagpatuloy naman niya ang naudlot na pagligo.







                                                                ----------ooo------------


Kanina pa naiinip sa loob ng kanyan kotse si Donna habang naghihintay na umusad ang trapik sa Emilio Aguinaldo Highway.

"Ano ba 'yan? Kung kailan Sabado, saka naman traffic!" bulalas ni Donna sa loob ng kotse. Ilang saglit pa, may ambulansyang dumaan sa gilid ng sasakyan ni Donna kasunod ng ilang patrol ng police.

Nagkaroon ng aksidente sa pagitan ng isang bus at kotse kaya hindi makausad ang trapiko. Napakamot na lang sa kanyang ulo si Donna. Kung kailan nagmamadali, saka naman siya inabutan ng isang aksidente.

Panay an sulyap niya sa orasan ng kanyang kotse. Matagal na rin siyang naghihintay sa kahabaan ng E.A. Highway kaya naman naisipan niyang mag-U turn at dumaan sa isang shortcut na itinuro sa kanya noon ni MJ. Hindi pa niya masyadong gamay ang shortcut na ito pero ayaw naman niyang mahuli sa mahalagang araw ng kanyang best friend.

Pinasok niya ang isang kalye na hindi pa sementado at tinahak ang isang daan na pangalawang beses pa lang niya nadaraanan. Nawala na sa paningin niya ang maiingay na sasakyan at bumungad ang isang lugar na masukal at maraming puno saan ka man lumingon. Hindi niya tuloy maiwasang makaramdam ng kaba sa dibdib. Pinatugtog na lang niya ang radio sa kotse at pilit pinakalma ang sarili.

Tila nag-iisa lang siya sa daan na kanyang tinatahak. Nagtaka si Donna nang biglang nagkaroon ng static effect ang radio at tuluyang nawala ang signal nito.

Ilang beses niyang pinindot ang button nito ngunit hindi na ito muling nabuhay pa. Natigilan na lang siya sa kanyang ginagawa nang maamoy niyang muli ang kandila at ang pabangong minsan na niyang naamoy.

Unti-unting bumilis ang tibok ng puso ni Donna. Naramdaman din niya ang pangangapal ng kanyang batok na tila may nakatingin mula sa kanyang likuran. Sumilip siya sa rear view mirror at nakita niyang ang tanging naroon lang ay ang kahon ng regalo niya para kay MJ.

Inapakan niya ang preno at ikinonekta muna ang kanyang cellphone sa player ng sasakyan para magpatugtog.

Yesterday, all my troubles seemed so far away..

Nakaramdam tuloy ng pangungulila si Donna. Paboritong banda kasi ni MJ ang kumanta ng awiting ito. Tila akma ito sa naramdaman niya sa mga nakalipas na taong hindi niya nakasama si MJ.

...Now it looks as though they're here to stay..oh, I believe in yesterday...

Nakakita si Donna ng isang matandang lalaki sa tabi ng daan at naisipan niyang magtanong dito.

Why she had to go? I don't know, she wouldn't say..

Pinatigil niya ang musika sa loob ng kanyang sasakyan. Huminto siya sa tapat ni Manong at tinanong niya rito kung saan ang tamang daan.


"Dumiretso ka lang, Miss. Tapos subdivision na ang matutumbok mo. Lumiko ka sa kanan at maaaring makita mo na ang hinahanap mo," paliwanag ni Manong.

"Maraming salamat po," tugon ni Donna at sinunod niya ang utos ni Manong. Ngunit bago pa siya makaliko sa subdivision ay tumirik na ang kanyang sasakyan kasabay nang pag-alingasaw ng pamilyar na amoy ng kandila at pabango.

"Oh God! Please tumigil ka na! Kung sino ka man, sorry na. H-hindi ko sinasadya," sambit ni Donna. Dahan-dahan siyang sumulyap sa rearview mirror at nanlaki ang kanyang mga mata nang may makita siyang lalaki na nakaupo sa kanyang likuran.

"Aaaahhh!" sigaw ni Donna at tinangkang buksan ang pinto ng sasakyan. "No! Stay away from me!" sigaw ni Donna ngunit hindi niya mabuksan ang pinto. Agad siyang nangilabot nang bigla niyang naramdaman ang pagyakap sa kanya ng lalaki mula sa kanyang likuran.

Nakalamig nga mga braso nito at ramdam ni Donna ang kalungkutan na nagmumula sa multo. Sa puntong iyon ay nagsimula na namang mag-hum ang multo.

"Hmmm...Hmmm...Ah...Hmmm..."

Hindi na napigilan ni Donna ang pagpatak ng kanyang mga luha dahil sa takot. Na-realize niya na ang hina-hum ng multo ay ang kantang pinatugtog niya kanina.

"Sorry, sana mapatawad mo ako. Hindi ko ginustong sagasaan ka. Sorry kung tinakasan kita. Sorry na. Please, 'wag mo na akong takutin. May kailangan pa akong puntahan." Hindi na napigilan ni Donna ang kanyang paghagulgol.

Nabigla siya nang humagulgol din ang multo na nakayakap sa kanya.

"Ssshhh.. Pinapatawad na kita.. Ich liebe dich.." bulong ng multo at unti-unti itong naglaho.

Sumulyap muli si Donna sa rearview mirror at nakita niyang wala na ang multo. Mag-isa na siyang muli sa loob ng sasakyan. Agad niyang pinaharurot ang kotse at tinahak ang direksyon na itinuro ni Manong kanina.

Nang makarating si Donna sa bahay ni MJ, ganoon na lamang ang kanyang pagtataka. Maliwanag ang bahay at maraming lamesa sa labas. Lubha siyang napaisip nang mapansin ang mga kakatwang bulaklak na nakapalibot din sa labas.

Animo'y hindi isang kaarawan ang ipinagdiriwang sa bahay, kundi isang ipinagluluksang lamay.

Itinigil ni Donna ang kanyang sasakyan at bumaba rito bitbit ang regalo niya para kay MJ. Bago pa siya makalapit sa gate ay nakita na siya ng kapatid ni MJ.

"Ate Donna!" sigaw nito at humahagulgol itong yumakap sa kanya.

"Oh, Camille! A-anong nangyari? Nasaan si MJ?" nagugulumihanang tanong ni Donna.

"A-ate.. Si-si Kuya.. Si Kuya!" paghagulgol muli ni Camille. Ipinatong ni Donna sa lamesa ang regalo niya at hinaplos sa likod ang kapatid ni MJ.

"A-anong nangyari?" unti-unti na ring nangangatal ang kanyang boses. Ayaw niyang tanggapin ang kanyang naiisip.

Hinawakan ni Camille ang kanyang kamay at pumasok sila sa loob ng bahay.

Agad na nanlambot ang mga tuhod ni Donna nang makita ang malamig na bangkay ni MJ na nakahiga sa isang puting kabaong. Mabuti na lang at nahawakan agad siya sa balikat ni Camille dahil kung hindi, malamang ay bumagsak na siya sa sahig. Tuloy-tuloy na rin ang pagpatak ng kanyang luha.

"H-hindi... Hindi ito totoo! A-anong nangyari? Kailan pa ito? Bakit 'di nyo sinabi?!" Nagpatuloy sa pag-iyak si Donna at niyakap siya ni Camille na lumuluha na rin.

Inakay siya ni Camille papunta sa pinakamalapit na upuan. Lumapit ang Mama ni MJ at tumabi sa kanya matapos niyang mahimasmasan.

"Tita, a-ano pong nangyari kay MJ?" tanong ni Donna.

"Pumunta kami sa Germany para ipagamot ang kanyang bone cancer. Hindi na niya sinabi sa'yo dahil ayaw niyang mag-alala ka pa. Mahal na mahal ka ng anak ko," panimula ng Mama ni MJ.

Mas lalong umiyak si Donna nang marinig ang mga iyon mula sa ina ni MJ.

"Nag-improved ang kalagayan ng anak ko kaya bumalik kami sa Pinas upang sana ay idaos ang kaarawan niya," sabi ng Mama ni MJ.

Tumayo si Donna at kinuha ang regalo niya para kay MJ. Lumapit siya sa kabaong nito habang nakikinig pa rin sa kwento ng ina nito.

"Ano pong nangyari kay MJ?" tanongi Donna. "Dahil po ba ito sa sakit niya?"

Tinitigan niya ang mukha ni MJ mula sa salamin ng kabaong. Maamo at napakagwapo pa rin ng hitsura nito. Halos magunaw ang mundo ni Donna. Dahil hindi niya muli pang maririnig ang maganda nitong boses o mahahagkan man lang ang mapupula nitong mga labi.

Tumayo ang ina ni MJ at lumapit kay Donna.

"Nasagasaan siya. Ilang araw na rin ang nakakaraan.." bulong ng ina ni MJ.

Hindi nakakilos si Donna nang marinig ang tugon ng ina ni MJ.

"Nang makarating kami rito, sinubukan niyang pumunta sa inyo ngunit na-hit-and-run siya. Hindi na namin sinabi sayo dahil ayaw niyang mag-alala ka. Ayaw niya nasasaktan ka, Donna. Pagkasabi nito ay hindi na napigilan ng ina ni MJ ang mapaluha.

Hindi nakaimik si Donna at unti-unting dumilim ang kanyang paningin.

"Kung naisugod siguro siya agad sa hospital, malamang buhay pa ang anak ko. Sana makonsensya ang sinumang gumawa nito sa kanya. Akala ko cancer ang magiging dahilan ng pagkamatay niya, iyon pala isang aksidente. Sana hindi ko na lang siya pinauwi rito. Sana buhay pa ang anak ko!" iyak ng ina ni MJ.

Lumayo si Donna sa kabaong ni MJ at agad niyang naamoy ang pamilyar na amoy ng kandila at ang pabangong panlalaki. Naalala niya ang pagpaparamdam ng multo na nasagasaan niya.

"Paboritong pabango ito ni Kuya MJ," ani ni Camille habang nag-i-spray ng pabango sa kabaong.

"Ate, okay ka lang ba?" tanong ni Camille. Napansin nito ang kanyang pamumutla.

"I'm sorry, MJ!" bulong ni Donna bago siya tuluyang bumagsak sa sahig at nawalan ng malay.

Raindrops

Isinarado ni Gladilyn ang librong binabasa niya tungkol sa Human Anatomy. Kanina pa kasi sumasakit ang ulo niya dahil sa mga binabasang medical terms.

Lumapit sa kanya ang librarian na naging ka-close niya dahil sa lagi niyang pagbisita sa public library ng kanilang munisipyo.

"Oh, iha? Kumusta ang pagbabasa mo? Ang sipag mo talagang bata ka," ani Manang Viva. May suot itong salamin at maputi na ang buhok na laging nakapusod. Tantya ni Gladilyn ay nasa late 60's na ang matanda.

"Naku, Manang este Teacher Viva, dinudugo na nga po ako rito dahil sa mga binabasa ko. Sasabog na po yata ang utak ko. Overloaded na!" ani Gladilyn.

Teacher Viva ang gustong palayaw ni Manang dahil ilang taon din itong naging guro at principal sa karatig na public school. Nagdesisyon na lang itong maging librarian para kahit retiro na ito sa kanyang propesyon ay kapiling pa rin nito ang mga libro.

"Glad, masamang pinipilit ng sariling mag-aral. Mas maganda kung relax ang isip natin. Bumalik ka nalang muli bukas para mag-aral. Lagi naman akong nandito," suhestyon ni Manang Viva.

"Salamat, Teacher. Sige po, after class ulit. Mabuti nga po at 8 AM to 3 PM ang klase ko para may time pa akong bumisita. Iniisip ko nga po na sa susunod na taon, kapag nagdu-duty na kami sa hospital ay baka bihira na po akong makabisita rita," ani Gladilyn.

Napangiti naman ang matanda. Natutuwa ito sa angking kasipagan ni Gladilyn.

"Iha, mag-iingat ka sa pag-uwi. Mukhang uulan. May payong ka bang dala?" tanong ni Teacher Viva.

"Opo, Teacher. Nasa loob ng bago ko," sabay turo sa kanyang backpack.

"Oh siya, sabay na tayong lumabas. Magsasara na ako dahil pasadong alas-singko na," sambit ng matanda at inayos na nito ang sariling gamit. Magkasabay na lumabas ng library ang dalawa.

Sabay mang lumabas, magkabilang landas naman ang tatahakin ng dalawa pauwi. Walking distance lang ang bahay ni Gladilyn samantalang si Teacher Viva ay kailangan pang sumakay ng tricycle sa paradahang malapit sa library.

"Teacher Viva, mag-iingat po kayo pauwi," magiliw na paalam ni Gladilyn at kinawayan pa niya ito.

"Ikaw rin, Glad. Pagpalain nawa ng Diyos ang iyong pag-aaral. Oh siya, paalam na," tugon ng matanda at naglakad palayo.

Masayang naglakad si Gladilyn. Nagmamadali niyang binuksan ang kanyang backpack ngunit nang hindi niya makapa ang payong ay patakbo siyang sumilong sa malapit na saradong tindahan.

Kinakabahan siya habang kinakapa ang loob ng backpack niya. "Nasaan na ang payong ko? Iniwan ko ito sa loob!" giit ni Glad sa kanyang sarili.

Inalala niya kung saan niya inilagay ang kanyang payong. Natatandaan niyang sabay silang pumasok ng kanyang kuya dahil parehas sila ng pinapasukang university. Hiniram nito kaninang lunch break ang payong niya. Pero hindi niya matandaan kung ibinalik nga ba nito iyon.

"Hays! Bad trip si Kuya! Hindi ibinalik ang payong ko! Paano ako makakauwi nito?" bulalas ni Gladilyn. Ayaw naman niyang sumugod sa ulan. Susubukan na lang niyang mag-abang ng tricycle. Ang problema nga lang, nagsasakay lang ang mga tricycle sa paradahan o kaya ay sa waiting shed. Tinanaw ni Glad ang waiting shed na malapit sa kanya.

Malayu-layong takbuhan pa ito. Sa oras na takbuhin niya ito ay paniguradong tutluyan na siyang mababasa pati na rin ang notes na nasa bag niya bago pa siya makarating dito.

"Bakit pa kasi ako inabutan ng malakas na ulan?" himutok ni Gladilyn sa sarili.

Dumidilim na ang paligid at hindi pa rin hunuhupa ang malakas na ulan. Nilalamig na siya sa kanyang kinatatayuan. Hindi niya tuloy mapapanood ang inaabangang primetime teleserye bago mag-balita.

Nagpalinga-linga siya sa paligid at napagtantong nag-iisa lang siya sa bahaging ito ng kalsada.

Habang ikinikiskis niya ang sariling palad sa braso ay natanaw niya mula sa malayo ang isang papalapit na pigura. Sa sobrang lakas ng ulan, halos zero visibility na kapag tumingin ka sa malayo. Nakaramdam ng matinding kaba si Gladilyn nang unti-unting luminaw sa kanyang paningin ang papalapit na pigura.

Isang payong. Isang lumulutang na itim na payong!

Napapikit na lang si Gladilyn nang ilang dipa na lang ang layo nito mula sa kanya. At ipinangako niya sa kanyang sarili na tatakbo siya ng mabilis kung lalapit pa ito sa kanya. Mabasa na ang lahat ng mababasa huwag lang siyang atakihin sa puso dahil sa makikita niya.

Ilang saglit pa ay nilingon muli ito ni Gladilyn. Nawala ang kaba niya nang mapansing may naghahawak pala sa itim na payong. Naka-maong ang lalaki at itim din ang suot kaya hindi niya ito napansin kaagad.

"Iha, taga-saan ka? Gusto mo bang ihatid kita?" tanong ng lalaki. Malat ang boses nito at malagong. Pamilyar ang boses nito ngunit hindi niya maaninag  ang mukha ng lalaki dahil sa madilim na rin ang paligid. Hindi na rin umaabot sa kanya ang ilaw sa poste na nasa kabilang kalsada.

"Ah.. eh..'wag na lang po," tugon ni Gladilyn. Kahit na pamilyar pa ang boses nito, ayaw pa rin niyang magtiwala dahil delikado na sa panahong ito.

"Iha, nilalamig ka na. Anak ka ni Ramiro, 'di ba? Doon din ang daan ko kaya halika na," aya ng lalaki.

"Ah..eh..si-sige po," tugon ni Gladilyn. Pumayag siya nang mapagtantong kilala nito ang kanyang ama. Marahil kakilala nga ito ng kanyang pamilya. Ayaw na niyang magpaka-choosy pa dahil ayaw niyang mabasa sa ulan.







Matapos ang kanilang pag-uusap, sumukob na siya sa payong ito at naglakad na sila pauwi.

"Manong, paano po ninyo nakilala ang tatay ko? Sino po kayo?" tanong ni Gladilyn.

Mas lalong bumuhos ang ulan kaya naman hindi maiwasang mabasa na rin ang braso ni Gladilyn.

"Kumapit ka sa akin," utos ng lalaki. Agad na kumapit si Gladilyn sa braso ng lalaki at ramdam niya na malamig ang braso nito katulad ng sa kanya.

Agad na sumilay ang ngiti sa labi ni Gladilyn nang matanaw ang berde nilang gate. Mabuti na lang at may sarili siyang susi nito kaya agad siyang makakapasok dito. May silong din sa gate nila kaya hindi na kailangan na ihatid pa siya ni Manong sa mismong pintuan ng bahay nila.

"Manong, mabuti po at dumaan kayo sa pwesto ko kanina. Saan po kayo galing?" pangungulit ni Gladilyn.

"Susunduin ko sana ang aking anak. Pero wala na pala siya. Ikaw na lang ang inihatid ko para makabawi man lang ako sa kanya," tugon ng lalaki.

"Saan po pumapasok ang inyong anak?" College na rin po ba siya?" tanong ni Gladilyn.

Tahimik lang ang lalaki at hindi nagsalita. Dahil doon ay hindi na nangulit pang muli si Gladilyn.

Nang nasa tapat na sila ng gate, lubos siyang nagpasalamat sa estrangherong naghatid sa kanya.

"Maraming salamat po, Manong," aniya sa pilit pa ring inaaninag ang mukha ng lalaki ngaunit hindi niya talaga ito makita.

"Ginette. Ginette ang pangalan ng anak ko," tugon ng lalaki. Inalala pa ni Gladilyn kung may kakilala siyang Ginette.

Ah, tama. Siya ang kaklase kong tahimik at medyo suplada. Hindi kami close, sa isip ni Gladilyn. Natutuwa si Gladilyn dahil mabait pala ang ama ng kaklase niyang iyon kahit ito ay suplada.

"Sige, Manong. Dito na po ako, huh?! Thank you po ulit! Sa uulitin!" paalam ni Gladilyn at bago tumalikod ang lalaki ay may sinabi pa ito sa kanya.

"Pakisabi kay Ginette, mahal na mahal ko siya." Matapos magpaalam ay tuluyan na itong umalis.

Nang buksan ni Gladilyn ang gate, lumingon siyang muli para makita ang lalaki ngunit agad na itong naglaho.

"Nasaan si Manong?" Tanong ni Gladilyn sa kanyang sarili.

Pumasok siya sa bahay at inabutang nanonood ng TV ang kanyang kapatid habang naghahanda naman ng hapunan ang kanyang ina. Samantala, alas-nuebe pa naman ng gabi ang dating ng kanyang tatay.

Agad niyang hinampas sa balikat ang Kuya Gladwin niya.

"Aray! Bakit naman?" gulat na tanong ng kapatid nito.

"Kuya, bakit mo kinuha ang payong ko? Nabasa ako ng ulan! Paano kung nabasa rin ang mga gamit ko? Ang dami ko pa namang isinulat kanina sa school," paghihimutok ni Gladilyn.

"Oh, kayong magkapatid, huwag na kayong mag-away. Halina kayo at kakain na. Magbihis ka muna, Glad," sabi ng kanyang ina. Lumapit si Glad sa ina at nagmano.

"Nakauwi ka naman, 'di ba?" puna ng kapatid na patuloy pa ring nanonood ng TV.

"Mabuti na lang at may naghatid sa akin," sagot ni Glad.

Napatingin naman ang kanyang kapatid at ina sa kanya. "Boyfriend?" magkasabay na tanong ng dalawa.

"Ngek? Hindi. Tatay po ng kaklase kong si Ginette. Mabuti at mabait si Manong," sagot ni Gladilyn.

"Si-si Ginette Ramos ba ang tinutukoy mo?" garalgal na tanong ng kuya niya. Natawa naman si Gladilyn sa tono ng boses ng kanyang kapatid.

"Bakit kuya, trip mo ba si Ginette?" tanong ni Glad. Pinatay ni Gladwin ang TV at lumapit sa kapatid.

"Kung si Ginette Ramos ang tinutukoy mo, patay na ang ama niya!" bulalas ni Gladwin.

Napataas naman ang kilay ni Gladilyn. Tiningnan niya ang kanyang ina ngunit maging ito ay parehas din ng reaksyon ng kanyang kuya. Dahil doon ay nakadama ng labis na kaba sa dibdib si Gladilyn.

"Ma? Totoo ba ang sinasabi ni Kuya?" tanong niya sa ina.

"Diyos ko, isang buwan nang patay si Manuel. N-nabalitaan ko na susunduin sana nito ang anak niya. Ngunit pagtawid ng kalsada malapit doon sa library ay nahagip ito ng kotse. Hindi na ito umabot pa sa hospital," sagot ng ina at napayakap na lang kay Glad.

Hindi na napigilan pa ni Gladilyn ang kanyang pagluha dahil sa takot na kanyang nadama.

Imposible! Imposibleng patay na ang nakausap at naghatid sa akin kanina! Paano nangyari iyon? sa isip ni Gladilyn.

Naalala niya ang malamig na braso ng lalaki kanina. Kaya pala hindi niya maaninag ang mukha nito ay dahil matagal na itong patay.

Dahan-dahang nanghina ang tuhod niya. Agad namang nahawakan ng kanyang kapatid at ina ang ulo niya bago pa siya tuluyang bumagsak sa sahig.

Nakahiga na sa kama si Gladilyn. Hindi pa rin siya makapaniwala sa mga nangyari. Nang mahimasmasan siya kanina, wala siyang ganang kumain. Ipinaliwanag sa kanya ng kapatid niya na lagi nga raw may nakikitang multo sa tapat ng tindahan kung saan niya nakita ang multo ni Mang Manuel. Minsan daw ay talagang naghahatid pa ito ng mga estudyante. Maaaring ito raw ang paraan para makabawi ito sa anak.

Ipinikit niya ang kanyang mata ngunit ayaw talaga siyang dalawin ng antok. Naisip niya na sana ay nakatulog pa siya ng mahaba nang nahimatay siya kanina. Paiba-iba lang ang pwesto niya sa kama at hindi pa rin siya dinadalaw ng antok.

Kinuha niya ang kanyang cellphone at inilagay sa tenga ang earphones nito, nagbabaka sakaling dadalawin na siya ng antok.

Nang malapit nang bumigay ang katawan ni Gladilyn sa antok, naramdaman niyang may pumapatak na likido sa kanyang pisngi.

Isa...

Hindi niya ito pinansin.

Dalawa...

Tatlo...

Agad na bumilis ang tibok ng puso niya at naramdaman ang pagtaas ng mga balahibo niya sa buong katawan. Pakiwari niya ay nangangapal ang kanyang ulo at may nakamasid sa kanya.

"Pakisabi kay Ginette, mahal na mahal ko siya."

Ito ang narinig niyang sinasambit ng sinumang nasa tapat mismo ng mukha niya!

"Si-sige po, para sa ikatatahimik ng kaluluwa niyo. Sasabihin ko," naluluhang tugon ni Gladilyn habang nakapikit pa rin ang kanyang mga mata. Dahan-dahang nawala ang takot na kanyang nadarama at nakadama siya ng kapayapaan sa paligid. Hindi niya namalayan na tuluyan na pala siyang nakatulog.

                                                                                   --o0o--

Kinabukasan.

Agad na kinausap ni Gladilyn ang kaklaseng si Ginette. Hindi nito napigilang umiyak sa harapan niya. Sinabi ni Ginette na mahal na mahal nito ang ama at ipinagdarasal din nito na sana ay matahimik na ang kaluluwa ng mahal nitong tatay.

Sinabi ni Gladilyn na hanggang sa kabilang buhay, mabait pa rin ang intensyon ng ama ni Ginette dahil inihatid pa siya nito pauwi. Simula noon, naging matalik na magkaibigan na sina Ginette at Gladilyn. Ipinangako rin ni Gladilyn sa sarili na sisiguraduhin na niyang lagi niyang dala ang kanyang payong.


                                                                                   --o0o--

Hanggang ngayon, sa tapat ng lumang tindahan malapit sa public library, sa tuwing may estudyanteng sumisilong dito dahil sa malakas na ulan, patuloy pa ring lumalapit ang kaluluwa ni Mang Manuel, upang tumulong maghatid sa bahay.

Bus Stop

Nagmamadaling naglalakad si Avegail sa kalagitnaan ng napakalakas na buhos ng ulan. Ginabi na sila ng pagpa-practice ng kanilang sayaw para sa taunang Cultural Activity na gaganapin sa susunod na linggo.

Bujod sa napakaistrikto ng kanilang dance instructor, nagdagdag pa ito ng panibagong dance steps para sa sayaw nilang Singkil. Araw-araw ay pagod na pagod si Avegail at ang mga kaklase niyang kasali rin sa sayaw.

Kanina lang ay napagalitan siya dahil lamang sa napakaliit na pagkakamali. Kung hindi lang niya kailangan ang points para sa extracurricular activities ay matagal na siyang nagback-out sa pagsasayaw. Kabilang siya sa Top 10 ng klase at alam niyang ang pagsali sa mga ganitong activities ay may dagdag na puntos din bukod sa academics. Dama ni Avegail ang hirap ng isang graduating student sa high school.

Nang matanaw nya ang bus stop ay agad na sumilay ang ngiti sa mga labi niya. Ngunit agad ding nawala ang ngiting iyon nang makita niya ang oras sa kanyang wristwatch.

"Putek naman oh! Alas-dose na ng gabi. May bus pa kaya pauwi sa amin?" bulalas ni Avegail sa kanyang sarili. Nagpadala na siya ng message sa kanyang kapatid na nasa kanilang bahay ngunit hindi pa ito nagre-reply.

Nagpaalam naman siya sa kanyang kuya na maari  siyang gabihin. Sinabihan na niya ito kanina na magpapasundo siya kapag inabot siya ng dis-oras ng gabi ngunit hindi naman ito nagte-text o tumatawag man lang. Mas lalo tuloy niyang na-miss ang kanyang ina na mas ninais magtrabaho sa ibang bansa.

Iniwan kasi sila ng kanilang ama para sa ibang babae. Hanggang ngayon, may galit parin siya sa kanyang tatay. Hindi niya alam kung kailan niya ito mapapatawad o kung mapapatawad pa ba niya ito. Pero kahit na ganito ang nararamdaman niya, hindi parin niya magawang itapon ang kwintas na iniregalo sa kanya nito. Sa kaibuturan ng kanyang puso, umaasa pa rin siyang babalik pa rin ito.

Sinubukan niyang tawagan muli ang kuya niya ngunit out-of-coverage area ang cellphone nito.

"Ano ba naman, kuya? Makisama ka! Tsk!" niya sa sarili.

"Hindi na nga nakikisama ang panahon, pati rin ba ikaw, Kuya?" Tumingala siya sa langit.

"Ulan! Tumigil kana! Lord, please naman oh!"

Basang-basa na ang kanyang damit nang makarating siya sa bus stop. Maging ang dala niyang paper bag kung saan nakalagay ang kanyang uniporme ay nabasa na rin.

Tumingin siya sa kaliwang lane ngunit walan dumadating na bus o kahit na anong uri ng sasakyan. Ipinalangin na lang niya na sana nagising ang kanyang kuya at nahiram ang kotse ng kapitbahay nilang ka-close nila.

"Mabuti na lang at weekend bukas at ala-una pa ang practice namin. Sana naman makauwi ako," aniya sa sarili. Pinipilit niyang kausapin ang sarili para mabawasan ang takot na unti-unting namumuo sa kanyang dibdib.

Luminga-linga siya sa paligid.

Nag-iisa lamang siya sa Bus stop. Patuloy pa parin ang pagbuhos ng malakas na ulan at giniginaw na siya sa lamig. Mabuti na lamang at walang kulog at kidlat sa kalangitan. Naisip niya tuloy na kung hindi lang sana sila nag-away ng BFF niya ay siguradong may kasabay sana siya pauwi.

Nainis kasi ito sa kanya ng mataasan niya ito ng rank sa klase. Ikinalungkot naman niya ito dahil napaka-nonsense ng naging dahilan ng kanilang tampuhan. Hindi niya alam na pati ang competition sa klase ay pinersonal nito.

Nasa gitna siya ng pag-iisip nang biglang tumigil ang pagbuhos ng ulan. Tanging ang mahihinang patak ng tubig na lamang mula sa bubong ng bus stop ang nanririnig ni Avegail. Lumakas din ang huni ng mga kuliglig at kung anumang insektong nasa paligid. kakaibang ginaw ang unti-unting bumalot sa katawan ng dalaga.

"Grrr!" Panay na ang himas niya sa kanyang braso sa pagbabakasakaling kahit papaano'y iinit ang kanyang pakiramdam.

Tiningnan niyang muli ang orasan. 12:20 AM

Dalawampung minuto na siyang naghihintay sa bus stop ng walang kasiguraduhan kung may bus pa bang dadaan o kung susunduin pa ba siya ng kanyang kuya. Ayaw naman niyang matulog sa bus stop dahil siguradong magkakasakit siya sa lamig. Isa pa, mas lalong ayaw niyang mag-mukhang pulubi.






Hindi rin niya kayang lakarin ang daan pauwi dahil bukod sa masakit na ang katawan niya ay malayu-layo rin ang kanilang bahay. Gustong-gusto na niyang makahiga sa malambot niyang kama. Ilang saglit pa, napatingin na lang siya sa suot niyang kwintas.

"Dad, dapat kasi di mo na kami iniwan. Nakakainis ka!" himutok niya sa kanyang sarili. Inikot-ikot pa niya ito sa kanyang daliri.

Mga ilang minuto pa ang lumipas nang may dumaang motorsiklo. Nakadama ng kaba si Avegail dahil batid niyang laganap ang mga holdaper tuwing dis-oras ng gabi. Dahil dito, naghanap siya ng maaaring maipanlaban dito ngunit tanging ang bagong tasang lapis lamang ang nakita niya sa kanyang bag.

Tumigil ang motorsiklo sa harapan niya ngunit agad na nakatawag ng kanyang pansin ang matandang babaeng naka-angkas sa likuran.

"Magandang gabi, Ineng. Mukhang pauwi ka pa lang. Delikado na sa daan. Tara na at ihahatid na kita. Umangkas ka na lang sa akin. Taga-saan ka ba?" aya ng may-ari ng motorsiklo. Mukhang nasa edad 30 na ito. Mabait naman ang tono ng boses ng driver ngunit ayaw niyang magbakasali.

"Never trust a stranger," yan ang motto ni Avegail.

"Salamat na lang po, Manong. Pero padating na po ang Kuya ko," pagsisinungaling ni Avegail. Napatingin siya sa matandang naka-angkas dito. Gulo-gulo ang buhok nito at kulay itim ang tila baro't-saya nitong suot.

"Ano namang drama ni Lola? Bad hair day ang peg?" sa isip niya. Kakaiba ito sa kanyang paningin ngunit inisip na lang niya na baka nanay ito ng driver.

"Naku, iha. Mag-ingat ka. Alam mo naman na madaming masasama ang loob dito. Hindi naman sa tinatakot kita pero may nagmumulto kasi sa bus stop na ito. Mahirap na, baka makita mo pa," ani Manong.

"Asar ka rin, Manong! Tinakot mo pa talaga ako eh!" bulong niya sa kanyang sarili at nginitian na lang niya ito.

"Basta iha, mag-iingat ka. Mag-isa ka lang. Kapag may nakita akong taxi, sasabihin kong nandito ka," ani Manong. Napasulyap pa ito sa braso ni Avegail.

Napahawak naman agad siya sa kanyang suot na relo. "Naku baka kunin pa ni Manong ang relo ko," bulong niya sa sarili.

"Iha, itago mo ang relo mo," seryosong babala ni Manong.

"B-bakit po?" tanong ni Avegail.

"Basta gawin mo na lang. Wala namang mawawala," sagot ni Manong.

Biglang nagtaka si Avegail. Napansin niyang nakatungo pa rin sa likuran ng motor si Lola. Tahimik at walang kibo.

"Buti pa si lola, tahimik lang. Dapat pagsabihan nya ang anak niya. Nakakatakot mag-approach. Parang kriminal!" sa isip niya.

"S-sige po, Manong. Tatawagan ko lang po ulit ang kuya ko," pagsisinungaling niya. Isa rin itong paraan para maputol na ang usapan nila ni Manong. Nag-dial siya kunwari sa kanyang cellphone at inilagay ito sa kanyang tenga.

"Sige, iha, Mag-iingat ka. Alis na ako," paalam ni Manong.

Napaatras si Avegail nang mapansing nakatingin na sa kanya ang matanda. Napakapula ng mga nito at nakalabas pa ang maiitim nitong mga ngipin.

"Kaloka! Mana ata sa kanyang ina si Manong! Parehong may toyo sa utak! Bakit ganun, tumigil nga ang ulan, may nakita naman akong mga baliw!? Ang malas naman ng araw na ito," sa isip ni Avegail.

Umihip ang malakas na hangin at mas lalong nilamig si Avegail sa kanyang kinatatayuan. Kung anu-ano na ring masasamang ideya ang nagsimulang maglaro sa kanyang isipan.

Paano kung may biglang sumulpot na psychopath at bigla siyang gahasain at patayin? Baka bukas ay maging laman na siya ng frontpage ng bawat dyaryo.

"Wag naman po sana.." bulong niya sa kanyang sarili.

 "Apo, anong oras na?" Nagulat si Avegail nang marinig ang isang boses na nagmumula sa kanyang tabi. Napatingin naman siya sa kanyang relo.

"Ano na po, mag-aala-u.." Hindi na natapos pa ni Avegail ang kanyang sasabihin. Agad siyang napaatras nang lingunin niya kung sino ang nagtanong ng oras sa kanya.

"Apo.. anong oras na?" Sa puntong iyon ay mas nakakapangilabot  na ang tono ng boses ng kaharap niya.

Napa-awang ang mga labi ni Avegail. Hindi niya sukat-akalain kung paano nangyaring katabi na niya ngayon ang matandang kanina lamang ay nasa likuran ni Manong.

Humakbang palapit sa kanya ang matanda. Magulo ang buhok ng matandang babae na halos matakpan  na ang mukha nito. Sa kabila nito ay kapansin-pansin pa rin ang pamumula ng mga nanlilisik nitong mga mata.

"Aaaaahhhhhh!" sigaw ni Avegail. Ngunit pagtalikod niya ay agad siyang nagimbal ng hawakan nito ang kanyang braso.

"Uulitin ko, anong oras na?!" sigaw ng matanda. Napatingin si Avegail sa mga maiitim nitong kuko. Ngayon nya lang napagtanto na hindi pala nakasayad sa lupa ang mga paa ng matanda.

"Bitiwan mo ako! Bitiwan mo ako!" sigaw ni Avegail.

Ngunit mas lalo lamang hinigpitan ng matanda ang pagkapit sa kanyang braso. Tila bumabaon na ang mga kuko nito sa braso niya.  Maitim ang braso nito at mauugat.

"Hahahaha!" isang nakakakagimbal na tawa ang umalingawngaw mula sa bibig  ng matanda. Samantala,pilit pa rin namang tinatanggal ni Avegail ang pagkakapit nito sa kanya.

Sa pagpupumiglas ni Avegail, hindi niya namalayang nasa gitna na pala siya ng kalsada. At mula sa kanyang kinatatayuan, dalawang ilaw  ang siyang bumulag sa mga mata ng dalaga.

"AAAAAHHHHH" sigaw ni Avegail. Hindi na siya nakatakbo pa at hinayaan na lang ang sarili na mabangga ng sasakyan.

Beep!
Beep!
Beep!

"Hoy, Avegail! Magpapakamatay ka ba?" narinig ni Avegail ang isang pamilyar na boses.

Beep!
Beep!

Dahan-dahan niyang iminulat ang kanyang mga mata. Kasabay noon ay hinawakan pa niya ang kanyang katawan.

"Buhay ako! Hindi ako nabangga!" aniya sa kanyang sarili. Tningnan din niya ang paligid. Wala na ang multo ng matanda.

Beep!

"Hoy! Kanina ka pang mukhang timang dyan! Halika na rito!"

Napatingin si Avegail sa nagmamaneho ng sasakyan. "Kuya Max!" sigaw niya at nagmamadaling pumasok sa loob nito. Hinampas niya ang kanyang kuya. "Bakit ngayon ka lang dumating?
 Ha?! Kanina pa kita tinatawagan! Halos mamatay na ako sa takot!" sigaw niya sa kanyang kapatid.

Pinaandar agad ng kanyang kuya ang sasakyan. Nakadama naman ng relief si Avegail habang papalayo sa lugar.

"Manahimik ka muna, please? Sorry kung ngayon lang ako nakarating. Bakit ka ba nasa gitna ng kalsada?" pag-iiba ng usapan ng kanyang kuya.

"A.. e.." Hindi agad nakasagot si Avegail.

"Hindi ko rin ginusto ang nangyari. Sorry talaga kung na-late ako. Nasiraan pa kasi ako. Kailangan na nating bumili ng sariling kotse dahil mukhang hindi na functional itong hinihiram natin sa kapitbahay. Kung alam ko lang na sa bus stop ka maghihintay, sana doon na lang kita sinundo sa practice area ninyo," ani ng kanyang kuya.

"Sorry din kung nasigawan kita, ikaw kasi late ka. Akala ko kasi may bus pa na dadaan."

"Sa susunod, 'wag ka nang maghihintay roon. May nagmumulto raw na masamang espiritu sa bus stop na iyon. Mahirap na, baka masundan ka pa nito sa bahay."

Nakadama ng kaba si Avegail nang dahil sa kanyang narinig. Tama ba ang narinig niya sa kanyang kuya?"

"M-masamang espiritu?" utal na tanong ni Avegail.
"Oo, ewan ko kung totoo pero maganda na 'yung nag-iingat." Sinulyapan siya ng kanyang kuya. "May nakita ka ba?"

Napatingin si Avegail sa kanyang braso. Namumula ito, isang palatandaan na hindi imahinasyon ang nangyari sa kanya kanina.

"Kuya, ano raw pong klaseng espiritu?"

"Sabi ng kaklase kong nabiktima na raw ng multo, batibat daw ito. Isang klase ng masamang espiritu na nagpapakita bilang isang matanda at mahilig magtanong anong oras na. Nasundan ang kaklase kong iyon sa bahay. Mabuti nalang at psychic ang kanyang ina kaya madali rin nila itong naitaboy."

Natahimik si Avegail sa sinabing iyon ng kanyang kuya. Hindi na siya nagsalita pa hanggang sa makarating  sila sa kanilang bahay.

"Magbihis kana at magpahinga na, Avegail. Sa susunod, 'wag ka nang sumali sa mga ganyang sayawan. Ginagabi ka ng pag-uwi," bilin ng kanyang kuya.

Dumiretso naman si Avegail sa kwarto upang magbihis at maghanda sa pagtulog. Binuhay niya ang ilaw para hindi siya masyadong matakot. Matapos magdasal ay humiga na siya sa kanyang kama.

"Sana hindi ako sundan ng multo.." aniya sa sarili. Binalot niya ang katawan ng kumot.

"Hindi niya alam kung gaano na siya katagal nakatulog nang may maramdaman siyang basa sa kanyang mukha. Parang may tumutulong  malamig na likido mula sa kisame.

"May butas ba ang bubong namin?" tanong ni Avegail sa sarili.

Subalit isang pagkakamali nang binuksan niya ang kanyang mga mata. Kitang-kita niya na nakalutang sa kisame ang multo ng matandang nakita niya kanina sa bus stop. Ang malamig na likido na tumutulo ay mula sa bibig nito. Sa pagkakataong iyon, mas mapupula at mas nanlilisik na ang mga mata ng matanda. Magulo pa rin ang buhok nito at kulay itim pa rin ang ang suot.

Kahit anong gawing pilit ni Avegail, hindi siya magawang sumigaw. Tanging impit boses lamang ang lumalabas sa kanyang bibig. Sinubukan muli niyang pumikit. Ilang sandali pa, naramdaman niyang malapit na ang mukha ng multo sa kanya. Nalalanghap na kasi niya ang mabahong hininga nito sa kanyang mukha.

"Apo.. anong oras na?" tanong ng multo.

Dahan-dahan niyang itinaas ang kumot para matakpan ang kanyang mukha.

"Layuan mo ako.. Layuan mo ako!" sigaw ni Avegail sa kanyang isipan.

"Kailangan na ako ng apo ko. Susunduin ko na siya.." bulong ng multo at nabigla na lang si Avegail nang biglang matanggal ang kanyang kumot.

Tumambad sa kanyang harapan ang mukha ng batibat nang muli niyang buksan ang kanyang paningin. Nanghihina si Avegail habang nakikipagtitigan sa mapupula nitong mga mata. Hinawakan siya ng batibat sa mukha at isang sigaw ang kumawala mula sa bibig ni Avegail.

Ganoon na lamang ang pagkabigla ni Avegail nang muling matagpuan ang sarili sa tapat ng bus stop. Napalinga siya sa paligid. Tanghaling tapat nang mga oras na iyon at suot niya ang uniporme niya sa eskwelahan. Hindi alam ni Avegail kung nananaginip ba siya o totoo ang mga nangyayari sa paligid.

"Ang tagal naman ni Lola!"

Napatingin siya sa high school student na katabi niya. Maganda ito at sa tantya niya ay kasing-edad lang din niya. Subalit mukhang sinauna ang suot nitong uniporme. Naalala niya ito ang dating uniporme sa eskwelahang pinapasukan niya. Nakita niya ito sa mga sinaunang yearbook.

"Miss! Miss!" tawag niya ngunit tila hindi siya nito naririnig. Napagtanto niyang nasa nakaraan siya ng batibat. Napatingin siya sa ID ng babaeng estudyante. Annie Armane ang pangalan nito.

"Anong oras na? Bakit wala pa si Lola?" reklamo ni Annie. Napansin ni Avegail ang suot nitong kwintas. Kaparehas ito ng ibinigay ng kanyang ama. Hinawakan niya ang kanyang leeg ngaunit  hindi niya makapa ang kanyang kwintas.

Nabaling ang kanyang atensyon sa parating na tatlong lalaki. Mukhang pamilyar ang isa sa mga ito. Lumapit ang mga ito sa babae at lalo siyang nagulat nang hilahin ng mga ito ang estudyante. Sa puntong iyon, alam na ni Avegail ang susunod na mangyayari. Sinuntok ng matangkad na lalaki ang babae at agad itong nawalan ng malay.

"Bitiwan nyo siya! Bitawan ninyo siya!" paghuhumiyaw ni Avegail. Ngunit hindi siya naririnig ng mga lalaki. Tinangka niyang lumapit ngunit biglang nagbago ang paligid.

Natagpuan niyang muli ang kanyang sarili sa tapat ng bus stop. Sa pagkakataong ito, kasama na niya ang isang matanda. Napa-atras pa siya nang mapagtantong ito rin ang batibat na nagpakita sa kanya kani-kanina lang.

"Sabi ni Annie, dito ko lang siya sunduin. Nahuli yata ako ng pagsundo sa kanya," bulong ng matanda na halata ang pagkabalisa sa mukha.

Maayos ang itsura ng matanda nang mga oras na iyon at batay sa itsura nito, hindi maipagkakailang nagtataglay ito ng kabaitan.

Nakadama ng lungkot si Avegail dahil tila nahuhulaan na niya ang mga susunod na mangyayari.

Ilang sandali pa, muling nagbago ang kapaligiran. Nasa harapan na siya ngayon ng isang kumpol na mga tao. Hanggang sa sumingit siya para alamin  kung ano ang pinagkakaguluhan ng mga ito.

Napatulala si Avegail nang makita ang bangkay ng babaeng estudyante kanina. Hubo't hubad na ito at puro saksak ang katawan. Nakabukas pa ang bibig nito at tirik ang mga mata. Bakas na bakas ang takot sa mga mata nito.

Biglang umikot ang sikmura niya at nasuka. Nabigla na lang siya ng makitang suot na niya ang kwintas ng babae.

Paglingon nya sa crime scene ay nag-iba nang muli ang eksena. Nakita niya ang matandang babaeng magulo ang buhok at suot ang itim na damit. Nakatungo ito at nagsasalitang mag-isa. Pareho silang nakatayo sa bus stop.

Narinig niyang sinambit nito na hindi nahuli ang pumatay sa apo nito. Binulong din ng matanda ang balak nitong paghihiganti. Biglang umangat ang ulo ng matanda at sumigaw.

"Magbabayad ka!" Tiningnan ni Avegail ang direksyon kung saan nakatingin ang matanda at nakitang nakatitig ito sa isang lalaki sa kabilang kalsada.

Tumakbo ang matanda ngunit hindi nito nakita ang isang sasakyan.

"Lola!" sigaw ni Avegail nang masagasaan ang kawawang matanda. Pumailalim pa sa sasakyan ang katawan nito at halos magkalasug-lasog ang mga buto nito sa katawan. Agad namang umalis ang sasakyang nakabundol dito at hindi man lang nag-abalang tulungan ang biktima.

Dahan-dahan niyang nilapitan ang duguang bangkay ng matanda. Samantala, mayamaya'y  sinulyapan naman niya ang kabilang kalsada kung saan huling tumingin ang matanda. Doon ay nakita niya ang lalaking sinigawan nito.

Ganoon na lamang ang pagkagimbal ni Avegail nang makilala kung sino ito. Nasa palad ng lalaki ang kwintas ni Annie.

"Dad?" bulong ni Avegail. Tumingin pa ito sa kanya at isang nakakakilabot na ngiti ang sumiwang sa mga labi nito.

"Nooooo! Nooooo!" Ipinikit ni Avegail ang kanyang mga mata  at sa muli niyang pagmulat, nasa loob na siyang muli ng kanyang kwarto.

Bukas ang ilaw katulad ng dati. Mabilis pa rin ang tibok ng puso niya at mas ramdam niya ang pagsakit ng pasa sa kanyang braso.

Sinubukan niyang tumayo sa kanyang kama ngunit  agad din siyang natumba dahil nanghihina ang kanyang  tuhod. Pag-angat niya ng ulo, kanyang nakita ang lumulutang na batibat.

"Anong oras na..?" tanong nito.

Buong tapang na tumingala si Avegail at sinagot ang multo ng matanda.

"Oras na para makamtan ninyo ang hustisya," sagot ni Avegail. Unti-unting umaliwalas ang nakakakilabot na mukha ng matanda at nakadama ng kapayapaan sa paligid si Avegail.

                                                                --o0o--

Makalipas ang mahigit na dalawampung taon ay muling nabuksan ang rape slay case ni Annie Armane. Nahuli ng mga pulisya ang dalawang suspek sa pagpatay sa biktima. Ang ikatlong suspek naman ay tatlong taon nang patay dahil sa sakit sa kanser. Isa nga sa dalawang suspek na nahuli ay si John Albert Chua, ang ama ni Avegail.